Çorlulu Ali Paşa Külliyesi

Çorlulu Ali Paşa Külliyesi, 1707-1709 yılları arasında inşa edilmiş olan bir komplekstir ve içinde cami, tekke, medrese (dârülhadis), kütüphane, hazire ve meşrutalar bulunmaktadır. Külliyenin banisi Çorlulu Ali Paşa’dır.

Külliyenin yapımına ilk olarak camiyle başlanmıştır ve kısa bir süre sonra diğer bölümler de inşa edilmiştir. Bu binalar zaman içinde onarımlar geçirmiş olsalar da, genel olarak orijinal formlarını koruyarak günümüze kadar ulaşmışlardır.

Günümüzde cami tevhidhâne olarak kullanılmaktadır ve medrese ile tekke hücreleri turistik eşya dükkânı, dershane ve medrese avlusu kahvehane, kütüphane ise imam meşrutası olarak kullanılmaktadır.

Külliyenin arsası kuzey-güney doğrultusunda ikiye ayrılmıştır. Batıdaki kısımda cami ve tekke bir araya gelirken, doğudaki kısma ise medrese ile kütüphane yerleştirilmiştir. Cami ile medrese girişlerinin olduğu alan, baninin kabrinin bulunduğu hazireye ayrılmıştır.

Avlunun merkezine şadırvan yerleştirilmiştir ve avlunun kuzeyine cami tevhidhâne, güneydoğu köşesine ise selâmlık birimleri eklenmiştir.

Cami tevhidhâne, kare planlı bir harim ve beş gözlü bir son cemaat yeri ile bir minareden oluşmaktadır. Toplamda 13 adet kare planlı tekke hücresi bulunmaktadır ve bunlar kuzey-güney doğrultusunda uzanan 12 pandantifli kubbeyle örtülmüştür. Ayrıca, güneybatı köşesinde dikdörtgen planlı bir hücre de aynalı tonozla örtülüdür. Medrese hücreleri ise 8 adettir. Bu hücrelerden biri, kare planlı olup avlu yönünde çıkıntı yapar ve içinde müderris ve muîd odaları olma ihtimali vardır. Kütüphane ise kare planlı ve aynalı tonozla örtülüdür ve benzer kütüphanelerden farklılık gösterir.