Eskiden Atlamataşı olarak isimlendirilen semtte yani Unkapanı Atlamataşı Camii’nin hemen arkasında 19. Yüzyılın önemli sanayi yapılarından biri karşılar sizleri. Unkapanı Değirmeni…
Önce şu Unkapanı ismi üzerinde duralım. Arapça’da ‘tartım yapılabilen depo’ anlamına gelen “Kabban” lar Haliç kıyısındaki bu bölgedeydi ve un ticaretiyle uğraşıyorlardı. Un kabbanı deyimi 19. yüzyılda Unkapanı haline dönüştü… Un kabbanları olur da değirmen burada olmaz mı? Unkapanı’nda dönen buğday ticaretinin önemli üyesi olan bu un değirmeni 1870 yılında faaliyete geçmiş.
Yapıyla ilgili 1912 yılında hazırladığı haritada Ekrem Hakkı Ayverdi “Beylik Değirmeni” olarak bahsediyor. 1930 tarihli Pervititch haritasında ise yapı “Belediye Değirmeni” olarak geçmiş.
Pervititch haritasında “Moulin Belediye” yani Belediye Değirmeni…
2010 yılında çekilen havafotoda Pervititch haritasında Moulin Belediye yazısının olduğu yer yani değirmenin makine dairesi İMÇ Bloklarına katılmış…
1930’lu yıllarda Belediye’ye ait olduğu anlaşılan Unkapanı Değirmeni 1940’lı yıllarda özel sektöre satılmış. Özel sektör işletmesinde iken yapı bir yangın geçirerek kullanılmaz hale gelmiş. İMÇ Bloklarının inşaatı sırasında değirmen yıkılmış. Değirmenin depo, fırın, yatakhane ve yazıhane kısımları ise ayakta kalmış. 198o’li yıllarda yapılan ihale ile Değirmen kompleksinin sağlam kalan yapılarının tamamı İstanbul Ticaret Borsası’na satılmış.
Bir dönem otopark olarak işletilen yapı günümüzde kağıt toplayıcıları tarafından depo olarak kullanılıyor. Fakat bu yıkık haldeki “Tarihi Sanayi Yapısı” ile ilgili İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) yönetiminin bazı girişimleri var. Yaklaşık 4 dönümlük alanı kaplayan Unkapanı Değirmeni’nin mülk sahibi olan İSTİB, yapıyı kongre merkezine dönüştürmeyi planlıyor. İSTİB Yönetimi, Anıtlar Kurulu’ndan gerekli izinleri alabilirse 2014 yılında projeyi başlatmayı hedefliyor. İSTİB’in planlarına göre restore edilmesi düşünülen Unkapanı Değirmeni’nin içine 50, 100, 200 ve 1000 metrekarelik salonların olduğu bir kongre merkezi yapacak.
