Muhsine Hatun Mescidi

Eminönü İlçesi’nde Kumkapı’da, Muhsine Hatun Mahallesi’nde, İbrahim Paşa Yokuşu ile Çifte Gelinler Caddesi’nin kavşağında yer almaktadır.

Sadrazam Makbul (Maktul) İbrahim Paşa’nın hanımı Muhsine Hatun tarafından 1532’de Mimar Koca Sinan’a inşa ettirilmiştir.Başlangıçta mescit-tekke, daha sonra cami-tekke niteliğinde olan bu yapı, tarihleri tespit edilemeyen birçok onarım ve yenileme geçirmiş olmalıdır.Ancak taç kapının yanlarındaki nişler, minarenin pabuç kısmı ve şadırvan 18.yy’ın son çeyreğinde esaslı bir onarım geçirdiğini, belki de yeniden inşa edildiğini düşündürmektedir.Mescidin harimindeki neogotik üsluba bağlanan pencerelerin de işaret ettiği gibi, yapının 19.yy’ın sonlarında bugünkü biçimiyle ihya edildiği anlaşılmaktadır.Günümüzde cami olarak kullanılan mescit-tevhidhane ve şadırvan dışında kalan tekke bölümleri ortadan kalkmıştır.

Muhsine Hatun Mescit-Tekkesi’nde, Şeyh H.Zarifi Efendi’den sonra kimlerin posta geçtiği,tekkenin, kuruluşunu izleyen yüzyıllarda hangi tarikata hizmet ettiği tespit edilememektedir.

Kuzeyde İbrahim Paşa Yokuşu, batıda Çifte Gelinler Caddesi, diğer yönlerde de, üzerinde apartmanların bulunduğu persellerle çevrili olan arsanın ortasında mescit-tevhidhane yer alır. Dikdörtgen bir alanı kaplayan yapıda harimin duvarları kagir, kapalı son cemaat yerinin duvarları ahşaptır.Her iki bölümü de örten kırma çatı günümüzde Marsilya tipi kiremitlerle kaplıdır.Son cemaat yerinin duvarları, ahşap dikmelerin dıştan ahşap kaplama, içten bağdadi sıva ile kaplanması suretiyle meydana getirilmiştir.Mescidin ilk yapımından günümüze hiç değişmeden gelen harim girişi basık kemerlidir.

Kapının kemeri ile beş sıra mukarnaslı yaşmağı arasına 1532 tarihli inşa kitabesi yerleştirilmiş, sülüs hatlı, manzum kitabenin ilk satırı bir hadis’e ayrılmıştır.Harimin kuzey duvarından taşkınlık yapan bu kapının yanlarındaki nişler ise 18.yy’ın son çeyreğine ait bir onarımdan kalma, barok üslupta kemerlere sahiptir.Harimin kuzey duvarının ekseninde giriş, yanlarda dikdörtgen açıklıklı birer pencere, güney duvarının ekseninde mihrap, bunun yanlarında, neogotik üslupta sivri kemerlerin taçlandırdığı birer pencere,doğu ve batı duvarlarında da aynı türde kemerleri olan üçer pencere sıralanır.Kuzey duvarı boyunca uzanan iki katlı mahfiller basit ahşap korkuluklarla sınırlandırılmış, ahşap diklemelere oturan fevkani mahfil, orta yerinde bir çıkma ile genişletilmiştir.Tavan kaplaması enli çıtalarla ince uzun dikdörtgenlere taksim edilmiştir.Mihrap nişinde, yağlı boya ile acemice resmedilmiş perde ve kandil motifleri, oldukça basit bir tasarım sergileyen ahşap minberin yanlarında, muhtemelen 2.Mahmud dönemine ait beyzi kabartmalar mevcuttur.Harimin kuzeybatı köşesinde yer alan minare, yapının batı cephesinde taşkınlık yapan, kare planlı bir kaideye oturur.Kaide gibi kesme küfeki taşı ile örülmüş olan pabuç kısmı kesik koni biçiminde olup köşelerinde, alt uçları volütler, üst uçları pilastrlar ile sonuçlanan, süsleyici nitelikte gömme sütunlar bulunmaktadır.Tuğla örgülü, silindir biçimindeki gövdenin üzerinde, basit demir korkuluklarla sınırlandırılmış şerefe, aynı malzeme ile örülmüş peteğin üzerinde de kurşun kaplı, koni biçimindeki ahşap külah vardır.

Harita üzerinde görmek için tıklayınız.