Topkapı’da bulunan ve cami, medrese, sıbyan mektebi, çeşme ile türbeden oluşan, 16.yy yapısı külliye. Kanuni Sultan Süleyman’ın sadrazamlarından Kara Ahmed Paşa tarafından yaptırılmasına başlanmıştır.Kara Ahmed Paşa’nın 29 Eylül 1555’te idam edilmesi üzerine inşaat bir süre durmuştur.Vakfiyesi 21 Temmuz 1555 tarihlidir.Vakfiyeden öğrendiğimize göre evkaf gelirleri İstanbul’un “münasip bir mahallesinde” yapılacak olan cami, sıbyan mektebi, on altı oda ve bir dershaneli medrese, on altı odalı zaviye, çeşitli müştemilatı ile bir aşhane- imarete tahsis edilmiştir.
Günümüzde Kara Ahmed Paşa Külliyesi sadece cami, medrese, türbe ve sıbyan mektebinden ibaret olduğuna göre, vakfiyede adı geçen zaviye ile aşhane- imarethane ya hiç yapılmamıştır ya da külliyenin çevresinde yapılmış iken zamanla ortadan kalkmış olmalıdır.
Kara Ahmed Paşa Camii, şehrin girişlerinden birinin yanında, bir tarafı meyilli yüksek bir arazide inşa edilmiştir.Mimar Sinan tarafından yapılan cami 1696’da tamir görmüştür.Kubbesinin 1894 zelzelesinde zarar gördüğü ve onarıldığı bilinmektedir.Sıbyan mektebi ile türbe, dış avlu duvarının uzağında ve cadde kenarındadır.Cami avlusunun üç tarafını medrese çevirmektedir.Böylece burada Kadırga’daki Sokollu Mehmed Paşa Camii ile Edirnekapı’da ki Mihrimah Sultan Camii’nde de rastlanan cami-medrese bilşiminin bir örneği ile karşılaşılmaktadır.son cemaat yerini beş büyük kubbe örtmektedir.Esas cami mekanı dikdörtgen biçimde olup sütunlara oturan bir altıgen orta kısmı meydana getirir.Dört yan kubbe ile desteklenen ana kubbe bu kısmın üstüne oturur.Sütun başlıkları, mahfil korkulukları ile mahfil ve minber mermerden, itinalı bir işçilikle yapılmıştır.Özellikle minber dantel gibi bir oyma tekniğiyle işlenmiştir.Son cemaat yerindeki dolap nişleri ile içeride ayetli pencere alınlıklarında değerli İznik çinileri bulunmaktadır.Vaaz kürsüsü, cümle kapısı ve pencerelerin ahşap kanatları 16. yy’ın geçmeli ahşap işçiliğinin güzel örnekleridir.Mahfillerin altlarındaki ahşap tavanlarda pek az sayıda benzeri günümüze kalabilmiş güzellikte renkli ve altın yaldızlı nakışlar bulunmaktadır.
Türbe yine Mimar Sinan tarafından, Ahmed Paşa’nın ölümünden 3-4 yıl sonra mezarı üzerinde temiz bir taş işçiliği ile yapılmıştır.Daha önce türbenin etrafını çeviren haziredeki bütün mezar taşları kaldırılmış, hazirede yalnız bir-iki mezar taşı ile Ahmed Paşa’nın zevcesi ve I.Selim’in kızı Fatma Sultan’ın mezarı kalmıştır.
Sıbyan mektebi türbenin biraz ilerisinde yer almaktadır.Mektep üzeri ahşap çatı ile örtülü, kare planlı iki mekandan oluşmaktadır.Kesme taş ve tuğladan inşa edilmiştir.Külliyenin Arpa Emini Sokağı tarafında bir hazire daha vardır.Arpa Emini Sokağı üzerinde bulunan Ahmed Paşa Çeşmesi’nin dış yüzü tamamen tahrip olduğundan sadece tuğladan yapılmış su haznesi kalmıştır.
Harita üzerinde görmek için tıklayınız.