Cibali Reji İdaresi (Kadir Has Üniversitesi)

Cibali semtinde yer alan tütün fabrikası, 1884 yılında faaliyete geçmiştir. Osmanlı Devleti’nin tütün sanayini tekelleştirme kararı, bütçe açıklarını kapatma amacını taşımaktaydı. İlk adımda, bu tekeli oluşturmak için Zarifi ve Zographos isimli iki Rum banker ve iş adamına verildi. Ancak, bu iki kişi arasında bölüşülen gelir, devlet için tatmin edici değildi. Bunun üzerine çeşitli girişimlerden sonra, yabancı sermayeyi devlet yatırımlarıyla birleştiren yeni bir konsorsiyum kuruldu ve tütün fabrikasının idaresi Régie Française’e devredildi.

Cumhuriyetin ilanıyla birlikte sigara ve içki üretimi devlet tekeline geçti ve 1925 yılında bu fabrika da kamulaştırıldı. Kamulaştırma, özelleştirmeler başlayıp devlet tekellerinin kaldırılmasına kadar devam etti. Tütün fabrikası, uzun yıllar boyunca devlet kontrolünde faaliyet gösterdi ve İstanbul’un endüstriyel dokusunda önemli bir rol oynadı.

Ancak, zaman içinde tütün endüstrisindeki değişimler ve dönüşümler nedeniyle Cibali Tütün Fabrikası kapanma noktasına geldi. Bir süre kapalı kalan bu tarihi bina, sonradan işadamı Kadir Has tarafından satın alındı. 1997 yılında Kadir Has Üniversitesi’nin temelleri atıldı.

Günümüzde Cibali Tütün Fabrikası binası, Kadir Has Üniversitesi’nin öncü bir parçası haline gelmiştir. Binanın orijinal mimari özellikleri ve endüstriyel dokusu, üniversite binasına uyumlu bir şekilde korunmuştur.