Beşiktaş Balık Pazarı arkasından yıllarca aynı kalmış bir sokaktan (İlhan Sokak) yukarı çıktığınızda Surp Asdvadzadzin Ermeni Kilisesine ulaşılır. Kilise klasik haç planlı. Yapım yılı 1838. Mimarı ünlü Balyan ailesinden Garabet Amira Balyan’dır(Ö.1866). Kubbesinde ışınlar içerisinde “HS” (Hisus=İsa), “KS”(Krisdos=Mesih), “DR”(Der=Rab), “AZ”(Asdvadz=Tanrı) kelimelerinin kısaltılmış rumuzları vardır. Kilisenin dış duvarı altında Osmanlı devlet adamlarından Artin (Dalyan) Paşa’nın 1901 tarihli mezar lahdi bulunmaktadır.
Benim performans ödevim bu konu ile ilgili. Biraz daha bilgi yazarsanız sevinirim.. :) Şimdidn tsk. :)))))))
Adım Adım İstanbul Kitabında biraz daha ayrıntı mevcut. Mailinize attım.
Atatürk kütüphanesinde “İstanbul Ermeni Kilisesi” anahtar kelimeleriyle aratma yaparak çok daha zengin içeriğe ulaşabilirsiniz.
ya biraz daha bilgi verseniz kim yaptı ne zaman yaıldı birazzz konuytu açınnn yarına ödevim acilll
Adım Adım İstanbul Kitabından;
Surp Asdvadzadzin Kilisesi
Köyiçi’nden Yenimahalleye çıkan yokuşta İlhan Sokağı’ndaki Surp Asdvadzadzin/Saint Mary Kilisesi’ni bazı özelliklerinden dolayı kaydettik. Birinci neden: İnşa edildiği, 18. yüzyıl ortalarında, kubbeli kilise yapımına müsaade edilmemesi, İkinci neden: Hassa mimarı Garabet Amira Balyan’ın, Dolmabahçe Sarayı iç mekan benzerini burada uygulamasıdır.
Bunların onayı, Beşiktaş’ta oturan Devlet Başmimarı’nın etkisine bağlandığı gibi; dıştan basit görünümlü yapısına, içten müzeyyen ve kubbeli inşa etmek taktiğine de bağlanır. Kilisenin aslı ahşap bir şapeldir. Tarihçi Sarkis Tıbir Hovannesyan’a göre, 1759 yılında yıktırılarak bugünkü, üç kat etkisinde ve cephesinde sonraları çan kulesi görevini de yapan yüksek bir frontonu bulunan kargir bina inşa edilmiştir. 1838 tarihli Sultan II. Mahmud tuğralı onarım fermanı Patrikhane arşivindedir. Bu inşaattan sonra kiliseye “Küd Dıpo Surp Asdvadzadzin” (Aziz Meryem Ana’nın sandukasının bulunuşu) adı verilmiş, inşasından 28 yıl sonra şu kitabe konulmuştur:” Bu kutsal kilise bakire Meryem Ana adına 1838 yılında ünlü Hassa mimarı saygı değer Garabet Amira Balyan eliyle ve yardımlarıyla inşa edildi. Onun 1866 tarihinde beklenmedik ölümünü, sayısız iyiliklerini gören Ermeni toplumu kederle anar ve kilise sonsuz semavi yaşam diler.”
Yapı Ermeni kilise mimarisinin tipik bir örneğidir. Haçvari plana sahip kilisenin değişik yönlerinden biri; iki galeri katına sahip olmasıdır. Sunağın arkasından açılan kapı, güneydeki kiliseciğe bağlanan, koridor -odaya açılır. Burada simetrik olarak vaftizhaneden girilen kilisenin büyük hazine odası da vardır. Kilisenin süslemeleri iki şekildedir. Bunlardan ilki Garabet Amira Balyan’ın inşaat sırasında yaptığı mimari süslemelerdir. Kilisenin örtü tonozları harçvari ve baklava şeklinde olup; içleri kabartma çiçekler, asma yaprakları ve üzüm salkımlarıyla süslenmiştir. Kubbenin merkezinde ışınlar içinde “HS” (Hisus=İsa), “KS” (Krisdos=Mesih), “DR” (Der=Rab), “AZ” (Asdvadz=Tanrı) kelimelerinin kısaltılmış rumuzları vardır. İkinci süsleme çeşidi, saray ressamı Umed Beyzad’ın (1809-1875) büyük boy aziz resimleridir.19
Kilisenin girişinden itibaren kare planlı ve korent başlıklı sütunçeler artarak sunak ve absid köşelerinde ve bunları bağlayan dekoratif kemerlerde ihtişamlı bir görünüm vermektedir. Kilisenin girişindeki ferforje kapı ve aydınlığın üst ve yanları da sanat eseridir. Kilise 1987 yılında büyük onarım geçirmiştir. Kilisenin dış duvarı altında Osmanlı uyruklu devlet adamlarından Artin (Dadyan) Paşa’nın 1901 tarihli mezar lahti bulunmaktadır.20 Mermer lahtin üstünde bir haç ile çiçek saksısı görülmektedir.