Çemberlitaş

Çemberlitaş, İstanbul’un tarihi yarımadasında bulunan ve İmparator I. Konstantin tarafından Roma’dan getirtilerek dikilen tarihi bir sütundur. Sütun, günümüzde yeni şehrin yedi tepesinden biri olan Çemberlitaş meydanında yer almaktadır. İlk yapıldığında üzerinde bir Apollon heykeli bulunan sütun, Konstantinopolis’e dikildiğinde Roma İmparatoru Konstantin’in heykeliyle değiştirilmiştir. Daha sonra, Doğu Roma imparatorları Julianus ve Theodosius’un heykelleri de sütunun üstüne koyulmuştur.

Çemberlitaş sütunu, 1081 yılında yıldırım isabet etmesi sonucu yanmış ve üzerindeki heykel devrilmiştir. Ancak I. Aleksios Komnenos tarafından onarılmış ve üzerine büyük bir haç koydurulmuştur. Şehrin 1453 yılındaki fethinden sonra, üzerindeki haç indirilmiş ve sütun Yavuz Sultan Selim döneminde yenilenmiştir. Osmanlı döneminde ise büyük bir yangın geçirip mermerleri zedelenen sütun, Sultan II. Mustafa tarafından altına duvarla takviye edilerek sağlamlaştırılmış ve demir çemberlerle sardırılmıştır. Bu nedenle o günden sonra sütunun adı Çemberlitaş olarak anılmaya başlanmıştır.

Çemberlitaş sütununun alt kısmında, İsa Peygamber’in Kudüs’teki mezarından alınarak getirilen ve burada gömülen bazı eşyaların olduğu rivayeti de yapıya gizem katmaktadır. Sütun, 57 metre uzunluğunda ve her biri 3 ton ağırlığında olan bileziklerle birbirine bağlanmış 8 adet sütun ve bir kaidenin üst üste konulmasıyla oluşturulmuştur. Çemberlitaş, İstanbul’un tarihi ve kültürel zenginliklerinden biridir ve ziyaret edilmesi gereken önemli bir turistik yerdir.

Evliya Çelebi Çemberlitaş ile ilgili şunları yazmış:

Bu sütun İskender’den 130 yıl sonra İmparator Konstantin tarafından yaptırılan bin parçalı bir sütundur. Yüksekliği bin arşındır. Üstünde sığırcık heykeli vardır. Bu kuş yılda bir defa kanat çırpıp öttüğünde dünyadaki bütün kuşlar üçer zeytin getirip sütunun dibindeki kilere bırakırlardı. Ruhbanlar bu zeytinlerden yiyip açlıklarını giderirlerdi. Bu çok tuhaf bir tılsımdır.
Hz. Peygamberin doğduğu Pazartesi gecesi zarar görmüştür. Ustalar bu sütunu demirlerle sağlamlaştırmışlardır.