bulgarekzarh

Sveti Stefan Bulgar Kilisesi ile ilgili yazıda Şişli Halaskargazi Caddesindeki bu güzel yapının Bulgar Ekzarhlığı olduğundan bahsetmiştim. Bu yazının üzerinden uzun süre geçti ama ancak binayı fotoğraflayabildim. “Ekzarh” ne demek? diyeceksiniz. Patrikanenin altında Metropolitliğin üzerinde bir makamdır. 28 Şubat 1870 yılında Sultan Abdülaziz döneminde kurulan Ekzarhlık Balkanlarda Patrikanenin etkisini azaltmış. Murat Belge’nin yorumuyla durum şöyle anlatılıyor;

Zamanın Osmanlı Padişahı Abdülaziz ve sadrazamı Ali Paşa gerçekten de kiliseye izin vermek istememişlerdi. 1800’lerin sonunda milliyetçilik her yerde yayılıyor, her şeyi etkiliyordu. Milletleşme yolundaki Bulgarlar, Ortodoks oldukları halde, Fener’deki Rum Ortodoks Kilisesi’ne bağlı kalmak istemiyor, bağımsız ve milli Bulgar Ortodoks Kilisesi istiyorlardı. Bu da Osmanlılar’ın fazla işine gelmiyordu. Fener’le geleneksel karşılıklı bağları, anlaşmaları vardı; ama bunun ötesinde, Bulgar milliyetçiliğinin gelişmesi durumunda, bu tepkilerin yalnız Fener’in dini otoritesine karşı çıkışla kalmayacağını, Osmanlı politik otoritesinin de sarsılacağını seziyorlardı. Ama çok fazla dayanamadılar ve izni verdiler.

Yakın bir zamana kadar önündeki seyyar kitap satıcılarının tezgahları arasından hayal meyal görünen bu yapının ne olduğunu bende bilmiyordum.

Uydu Resminin Üzerine tıklayarak online haritaya ulaşabilirsiniz.
Technorati Etiketleri: ,,

yildizkarakolu

3. Selim’in annesi Mihrişah Sultan için yaptırılan Yıldız Sarayı 2. Abdülhamit döneminde Osmanlı Devletinin ana sarayı olarak kullanılmıştı. Bu dış karakol binasıda sarayın, imparatorluk sarayı olduğu dönemde yapılmış. Günümüzde Mimarlar Odası İstanbul Şubesi olarak kullanılıyor. Yıldız Sarayı Dış Karakol Binasını harita üzerinde görmek için tıklayın.

yildizhamidiye19

100 yıl önce çekilen fotoğrafta caminin sağında karakol görünüyor.


sirkecimustafaagacamii

Taksim Sıraselviler Caddesi üzerinde Taksim İlkyardım Hastanesi karşısındadır. Cami 18. yüzyılda Sirkeci Mustafa Ağa ve hanımı Hatice Hatun tarafından yaptırılmış. Fakat caminin orjinal hali günümüze ulaşamamış. 1963 yılında mahalleli tarafından tekrar inşaa edilmiş.

Sirkeci Mustafa Ağa Camisini harita üzerinde göstermek için tıklayınız.

Bu yazının son günlerde çok okunur olması dikkatimi çekti. Küçük bir araştırmadan sonra Atina’daki Mustafa Ağa Camii ile ilgilenenlerin bu sayfa ile karşılaştığını farkettim. Bir Batı Trakya Türkü olarak Yunanistan’daki Mustafa Ağa Camii hakkında bilgiyi alakası olmadığı halde burada paylaşma ihtiyacı hissettim. Yeni Asya Gazetesi 23.8.2004 ‘te Mustafa Ağa Camii hakkında şunları yazmış;

Yunanistan`ın başşehir Atina`da bulunan Osmanlı mirası ezan sesine hasret olan Mustafa Ağa Camii, tekrar ibadete açılacağı günü bekliyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan`ın gerçekleştirdiği Atina ziyaretleri sırasında açılması talebinde bulunduğu cami, şu anda Yunan Kültür Bakanlığı`na bağlı Güzel Sanatlar Galerisi olarak hizmet veriyor. Avrupa Birliği`ne üye ülkeler arasında caminin bulunmadığı tek başşehir olma özelliğini taşıyan Atina, uzunca bir süredir bütün uluslararası baskıları kulak ardı ediyor. Yunan hükümeti, Uluslararası Olimpiyat Komitesi`nin `her dini temsil eden bir ibadethane açılması gerekir` şeklindeki isteğini de dikkate almadı. 2004 Atina Olimpiyatları`na katılan Müslüman ülkelerin sporcuları ve teknik heyetleri, Olimpiyat Köyü`ndeki çadır mescitlerde ibadet ediyor. Yunanistan`da cami açılması tartışmaları aslında son 10 yıldır gündemden düşmüyor. Mustafa Ağa Camii`ni ibadete açmak için Heybeliada Ruhban Okulu`nun açılması şartını getiren Yunan hükümeti, bir taraftan da şehrin 25 kilometre uzağındaki Peania bölgesinde Atina Camii ve İslam Kültür Merkezi inşa edilmesini istedi. Buna karşı çıkan bölge sakinleri, söz konusu araziye 4 metre yüksekliğinde dev bir haç dikince iş çıkmaza girdi. Ayrıca, Yunan Ortadoks Kilisesi`nin de Atina`da cami açılmasına karşı çıktığı biliniyor. 1764 yılında inşa edilen, ancak Yunanistan`ın bağımsızlığını kazandığı 1821 yılından sonra minareleri sökülerek bugün Güzel Sanatlar Galerisi olarak kullanılacak hale getirilen Mustafa Ağa Camii, Atina`nın meşhur Plaka Meydanı`nda yer alıyor. Kapısında asılı Yunan bayrağının yanı sıra, uğradığı bütün tahribata rağmen halen dimdik ayakta duran ve bu haliyle bile Osmanlı`nın ihtişamını gözler önüne seren tarihi cami 3 kattan oluşuyor. Mustafa Ağa Camii`nin alt katında bedesten şeklinde yapılmış dükkanlar, hemen üzerinde ise ibadethane bölümü bulunuyor. Ancak, geçmişte Müslümanlar`ın 5 vakit namazda el açıp Allah`a yöneldikleri caminin içersindeki teşhir reyonlarında şimdi porselen tabak-çanak sergileniyor. Atina`ya bir şekilde yolu düşen Türk ve Müslümanlar`ın özellikle ziyaret ettikleri Mustafa Ağa Camii`nin içersinde görüntü ve fotoğraf çekilmesine izin verilmiyor. Osmanlı`nın çok düzenli bir şekilde tuttuğu tarihi kayıtlara göre, Yunanistan`ın bağımsızlığını kazandığı tarihte bu ülkede 3 bin 370 Türk eseri bulunuyordu. Bunlardan 2 bin 336`sı cami ve mescit olmakla beraber 315 medrese, 7 mektep, 307 darulkurra, 65 tekke, 65 imaret, 171 han, 134 hamam, 22 köprü, 10 kale, 10 kervansaray, 10 çeşme, 6 su kemeri, 5 saat kulesi ve 142 muhtelif eser hizmet veriyordu. Başkent Atina`da ise, 15 ayrı cami vardı. Lakin, bunlardan sadece 4`ü ayakta kalmayı başardı. Mustafa Ağa Camii, bugün Atina`da Osmanlı döneminden kalan en önemli miras olarak kabul ediliyor. Atina`da ayrıca, Fethiye(Fatih) Camii, Aşağı Çeşme Camii ve Kale Camii yer alıyor. 

Camiye ait birkaç fotoğraf;

mahmud_efendi_cesmesi

Tophaneden fazla uzaklaşamıyorum bu aralar yine o bölgeden bir tarihi çeşme Mahmut Efendi Çeşmesi. Ansiklopedi diliyle yazarsak şöyle…

Tophaneden Cihangir’e çıkan Defterdar Yokuşu üzerindedir. Mahmud Efendi tarafından 1687 yılında yaptırılmıştır. Kitabesi şöyledir;
Hazret-i Mahmûd Efendi kim kemâl-i fazl ile
Bû- Alî Sînâ’sıdır dânişgeh-i dehrin o zât
Teşnegânân-i cihâni saky içün sa’y eyleyüp
İtdi icrâ âb-ı ayn-ı tahiri misl-i Fırât
Nûş idüp bû ayn-ı pâk-i tâhiri târih içün
Didi Râbit Bâreta- Allah çeşme-i mâ-i hayat

Mahmd Efendi çeşmesini harita üzerinde görmek için tıklayın.

defter_emini_cesmesi

Tophane’den Cihangir’E çıkan Defterdar Yokuşu üzerindedir. Ebul Fadıl Mehmet Efendi Camisinin yanındadır. 1732 tarihli çeşmenin Soyulcuzade Necip Efendi tarafından yazılan kitabesi şöyledir;
Hazret-i Sultan Mahmud Han-ı İskender-zafer
Olıcak ma-ül hayat-ı lûtfu câri her yana
Emr-ü ferman eyledi nev çeşmeler bûyâdına
Tâs-ı gerdûnu bu itdi sayb-i tahsin-ü duâ
Dâi-yi dîrîne-i devlet emin- defter-î
Kıldı ol dahi mahalllinde zehi çeşme bînâ
Dir zebân-ı lûlesi târih-i itmâmın Necib
Âb-ı pâk iç gçrmedinse çeşme-i firdevsi ma
Sahib-ül hayrat ruhiyçün el-fâtiha sene 1145
Defter Emini Çeşmesini harita üzerinde görmek için tıklayın.

Eski İstanbul’u #Hayallemek

Eski ve yeni fotoğrafları yan yana getirerek zamanın kente etkisini çarpıcı şekilde görmek mümkün oluyor. Eski ve yeni kolajlarını #hayallemek etiketiyle Twitter'dan paylaşıyorduk. Bugün mail yoluyla bize ulaşan Ali Cihan Akyüz…

Öncesi sonrası ile Tophane

İsmini Kanuni Sultan Süleyman'ın oğlu Cihangir'den alan semte bakıyorsunuz. Fotoğrafçının makinesini koyduğu yer ise Tophane Kışlası'nın talim alanı. Fotoğraf 1889 öncesine ait. 1889 öncesi yazmamın sebebi fotoğrafta…

Dünya Sağlık Sokak 1969 ve günümüz

#Taksim Dünya Sağlık Sokak'ın 46 yıl öncesini #hayallemek ... The Marmara Otel'in Gümüşsuyu'na bakan sokağın 1969'daki ve günümüzdeki hali.  

Macar Kardeşler Caddesi’nde #hayallemek

#Fatih Macar Kardeşler Caddesi'nin günümüz fotoğrafı ile 1960 yılındaki fotoğrafının kolajlı hâli. 1960'lı yıllarda yol genişletmek için caddenin sol tarafı yıkılmış. Kolajda kullanılan eski fotoğraf 1960'ta yapılan…

The Marmara yokken…

Taksim Meydanı'nda The Marmara Oteli yokken yerinde ne vardı? Bu sorunun cevabını veren bir kolaja bakıyorsunuz. 1973 yılında inşa edilen otelin olduğu yere ait 1969 tarihli bir fotoğraf... #hayallemek #Taksim #Beyoğlu #istanbul…

Taksim Meydanı’nda Turist Ömer’i #hayallemek

Turist Ömer Uzay Yolunda filminin çekildiği günleri #hayallemek . 1973 yapımı filmin tanıtımı için şehrin sembol mekanlarında fotoğraflar çekilmiş. O fotoğraflardan biri günümüz fotoğrafı ile bir arada... 1970'te yanan AKM…

Yavuz Er Sinan Camii’nin eski günlerini #hayallemek

Yavuz Er Sinan Camii önünde eski günleri #hayallemek .. Unkapanı Eski Sebze Hali'nin olduğu yer. Günümüzde #Unkapanı Köprüsü'nden #Eminönü 'ne döndüğünüz nokta. Merak edenler için camiye ismini veren "Yavuz Er" hikayesi burada…