Taksim Eroin Fabrikası

Bugünkü İTÜ Taşkışla, yani Mecidiye Kışlası’nın Gezi Parkı yönündeki bölümünde 1926-1931 arasında Japon menşeli sermaye ve devlet desteği ile kurulmuş bir “Eroin Fabrikası” vardı.

Orient Products Co., Taksim, Mecidiye Kışlası’ndaki  ‘Japon Fabrikası’:

“1925 yılında imzalanan Cenevre Sözleşmesi ile Türk afyonunun alıcıları arasında olan Avrupa’daki afyon işleyen büyük fabrikaların tıbbi gereksinimin ötesinde üretimi önemli ölçüde kısıtlandı. Ancak Türkiye sözleşmeyi imzalamamıştı ve adeta bir “serbest bölge” oluşturmuştu. Dünyanın en kaliteli afyonu Türkiye’de yetişiyor ve pazarda serbestçe satılıyordu. Karlı eroin üretimi için hiçbir yasal kısıtlama yoktu. Bu Batı’daki büyük kaçakçılık organizasyonları için bulunmaz bir fırsattı. 1926 yılı başında bir grup Japon girişimci Türk afyonunu işlemek için hükümete cazip bir teklifte bulundu. Japonlar kaliteli afyonu, ham halde satmak yerine işlemeyi öneriyor, bir fabrika kurarak tıpta yaygın olarak kullanılan çeşitli afyon alkalitleri ve sentetik ilaç hammaddesi üretildiğinde, çok daha fazla gelir elde edileceğini söylüyorlardı. Afyon işleyecek bu fabrika Türkiye’de kurulabilirdi. Hükümete tekliflerini kabul ettiren Japonlar 1926 yılında Oriental Products Company adını taşıyan bir şirket kurdular ve Taksim’de hayli harap olan Mecidiye kışlasının (bugünkü Taksim Gezisi’nin Divan Oteli, Taşkışla yönündeki bölümü) bir bölümünde üretime başladılar.”  (Cengiz Erdinç, Overdose Türkiye, 2004: s. 54ff)

“İlk heroinmanlar bana Japon fabrikasından geliyordu. Türk amele… Fabrikaya sapasağlam giren bu Türk amele yaparken koklamağa mecbur oldukları heroin tozu yüzünden yemeden içmeden kesiliyor, günden güne zayıflıyor, ayakta duramıyacak hale geliyor, Valeryana düşkün kediler gibi mutlak o kokuyu arıyor, uyuşuk ve tenbel bir adam oluyor, nihayet altı yedi ay sonra patron sen hastasın diye on para tazminat vermeksizin suyu alınmış limon kabuğu gibi kapı dışarı atıyordu…” (Mazhar Osman (Uzman), Keyf Veren Zehirler, Kader Matbaası: İstanbul, 1934.)

(Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğretim Görevlisi Aslı Odman tarafından hazırlanmıştır)