Haseki Hürrem Sultan (Ayasofya) Hamamı

İstanbul’daki Osmanlı hamamlarının en büyüklerinden ve görkemlilerinden olan Haseki Hürrem Sultan Hamamı, 1556-57 yılları arasında Hürrem Sultan tarafından yaptırılmıştır. Mimar Sinan’ın eseri olan hamam, Ayasofya ile Sultanahmet Camii arasında, Zeuxippus hamamlarının bulunduğu yerin yanında yer almaktadır.

Hamamın Özellikleri

• Banisi: Haseki Hürrem Sultan

• Mimar: Mimar Sinan

• Yapılış yılı: 1556-57

• Yer: İstanbul, Fatih

• Mimari özellikleri: Çifte hamam, kadınlar ve erkekler bölümleri aynı boyutta

• Tarihi önemi: İstanbul’un en büyük ve en görkemli hamamlarından biri

• Restorasyon çalışmaları: 2008-2011

• Durumu: Faaliyete açık

Hamamın Yapısı

Hamam, sırt sırta olacak şekilde, kadınlar ve erkekler bölümleri olmak üzere iki farklı bölümden oluşmaktadır. Her iki bölüm de 75 metre uzunluğunda ve sekizgen planlıdır.

Kadınların Bölümü

Kadınların bölümüne yapının batı cephesinden, duvarlarla korunmuş bir yoldan ve merdivenlerle yükselerek girilmektedir. Soğukluk bölümünde sekizgen kasnaklara oturan bir büyük kubbe bulunmaktadır. Bu kubbenin aksına kayık duran aks üzerinde, orta bölümde iki adet daha küçük kubbenin yer aldığı alanlar ise sıcak su ve ısıtma birimlerinden oluşmaktadır.

Erkeklerin Bölümü

Erkeklerin bölümüne Ayasofya’ya bakan cepheden, dört beyaz mermer sütunun taşıdığı üç kubbenin altından geçerek girilmektedir. Soğukluk bölümünde sekizgen kasnaklara oturan bir büyük kubbe bulunmaktadır. Bu kubbenin aksına kayık duran aks üzerinde, orta bölümde iki adet daha küçük kubbenin yer aldığı alanlar ise sıcak su ve ısıtma birimlerinden oluşmaktadır.

Hamamın Tarihçesi

Hamam, 1910 yılına kadar kullanılmış olsa da sonrasında işlevini yitirmiş ve kapalı kalmış, zaman zaman cezaevi, benzin deposu ve kağıt deposu olarak kullanılmıştır. 1957-1958 yıllarında onarılmış olsa da amacı dışında kullanıldıktan sonra 2008 yılında restorasyonuna başlanmış ve 2011 yılından günümüze kadar yeniden hamam olarak kullanılmaktadır.

Hamamın Önemi

Haseki Hürrem Sultan Hamamı, İstanbul’un en büyük ve en görkemli hamamlarından biridir. Hamamın çifte olması, kadınlar ve erkekler bölümlerinin aynı boyutta olması ve Mimar Sinan’ın eseri olması, hamamın önemini artırmaktadır.