Çorlulu Ali Paşa tarafından 1707-1709 yılları arasında kurulan külliye, cami tekke, medrese (dârülhadis), kütüphane, hazire ve meşrutalardan oluşmaktadır. İlk olarak cami, aynı zamanda tekkenin tevhidhânesi olarak kullanıldığı anlaşıldıktan sonra bir yıl sonra diğer bölümler inşa edilmiştir.
Günümüze kadar birçok onarım geçirmiş olsa da, külliyeyi meydana getiren binalar büyük ölçüde orijinal hallerini korumaktadır. Günümüzde cami tevhidhâne cami, medrese ve tekke hücreleri turistik eşya dükkânı, dershane ile medrese avlusu kahvehane ve kütüphane de imam meşrutası olarak kullanılmaktadır.
Çorlulu Ali Paşa Külliyesi eski fotoğrafları
Külliyenin arsası, kuzey-güney doğrultusunda ikiye ayrılmıştır. Batıda kalan kısma kendi içlerinde bir bütün oluşturan cami ile tekke, doğudaki kısma da medrese ile kütüphane yerleştirilmiştir. Külliye binaları güneydeki Yeniçeriler Caddesi’nden biraz geride inşa edilerek caddeye açılan cami tekke ile medresenin girişlerinden artan alan, baninin de kabrinin bulunduğu hazireye tahsis edilmiştir.
Avlunun merkezine şadırvan, kuzeyine cami tevhidhâne, güneydoğu köşesine de selâmlık birimlerini barındırdığı anlaşılan bir bina yerleştirilmiştir. Medrese hücrelerinin teşkil ettiği kitleye bitişen cami tevhidhâne, kare planlı bir harim ile beş gözlü bir son cemaat yerinden ve bunların sınırında yükselen bir minareden oluşmaktadır.
Kare planlı tekke hücreleri toplam 13 adettir. Bunlardan kuzey-güney doğrultusunda uzanan 12 pandantifli kubbelerle örtülüdür. Güneybatı köşesinde bulunan dikdörtgen planlı hücre ise aynalı tonozla örtülmüştür. Tekke hücrelerinin eşi olan medrese hücreleri 8 tanedir. Kuzeydoğu köşesinde avlu yönünde çıkıntı teşkil eden dikdörtgen planlı, aynalı tonoz örtülü farklı büyüklükte iki mekân bulunmaktadır ki müderris ve muîd odaları olmaları muhtemeldir.
Çorlulu Ali Paşa Külliyesi fotoğrafları
