1.Uluslararası İslam Sanatında Geometrik Desenler Çalıştayı

Türkiye’de ilk kez, Ümraniye Belediyesi ve İstanbul Tasarım Merkezi’nin birlikte düzenlediği, 1. Uluslararası İslam Sanatında Geometrik Desenler Çalıştayı, 23-29 Eylül tarihleri arasında birçok etkinlik ile gerçekleştirilecek.

Türkiye’de ilk kez düzenlenen 1. Uluslararası İslam Sanatında Geometrik Desenler Çalıştayı, 23-29 Eylül tarihleri arasında ABD, Hollanda, İngiltere, Fransa, İran, Dubai ve Türkiye’den katılan Uluslar arası İslam Sanatları Geometrik desen ve İslam Mimarisi uzmanları eşliğinde, panelden sempozyuma, sergiden görsel sunumlar ve Kültürel gezilere kadar birçok etkinlik ile gerçekleştirilecek. Çalıştay, 22 Eylül Pazar saat 18.00’da düzenlenen “Hendesen” İslam Sanatında Geometrik Desenler adlı bir sergi ile start verecek. Sergi İstanbul Tasarım Merkezi Buhara Özbekler Tekkesi’nde ilgililerin beğenisine sunulacak. 23 Eylül Pazartesi saat 10.00’da ise Çalıştay kapsamında Ümraniye Belediyesi Nikah Sarayında gerçekleştirilecek olan “Tarihsel Süreç ve Yeni Denemeler” isimli programın açılışında, “Türkiye’de İslami Geometrik Desenler” isimli panel de düzenlenecek. 29 Eylül’e kadar sürecek olan Çalıştay, Osmanlı Mimarisinin yerinde incelenmesi adına Edirne gezisi ile son bulacak.

İslam Sanatının matematiğini konuşmak üzere Çalıştay’a katılacak olan Uluslararası İslam Sanatları Geometrik Desen Uzmanları hakkında bazı bilgiler.

Jay Bonner (ABD): İslam mimarisi ve geometrik desenler alanında otorite kabul edilen isimlerden biri. 1983’te Royal College of Art’tan mezun olan Bonner, Mekke ve Medine için tasarımlar yaptı. Peygamber Efendimizin (sas) kabrinin (Mescid-i Nebevi) genişletilen kısmındaki bezemeleri ve Kabe için taşınabilir bir minber tasarladı.

Eric Broug (İngiltere): Geçen yıl temmuz ayında Klasik Yayınları tarafından yayımlanan İslam Sanatında Geometrik Desenler adlı bir eseri bulunuyor. Orijinal adı “Islamic Geometric Designs” olan eser, Türkçe dışında İngilizce, Hollandaca ve Farsça olarak yayımlandı. Bu alandaki ikinci kitabını Ekim ayında yayınlayacak olan Broug yeni çalışmasında, İslami geometrik desenler alanında 800 fotoğraf ve çizime yer veriyor. Eric Brough, Londra’daki Doğu ve Afrika Çalışmaları Okulu (SOAS), İslam Sanat ve Mimarisi Tarih Bölümü’nde yüksek lisans yaptı. Yorkshire’da çağdaş İslam sanatı üreten Broug, Atelier for islamic Architecture, Arts and Crafts’ı işletiyor. İslami geometrik desenler konusunda dünyanın birçok yerinde çalıştaylar yapıyor ve bu konuda makaleler yayınlıyor.

Carol Bier (ABD): Daha önce Washington Tekstil Müzesi’nde küratör olarak çalışan Carol Bier, İslam sanatının halılara nasıl yansıdığını ve matematiğini araştırıyor. Halılarda simetri ve bezeme hakkında özel bir website geliştiren Bier, halen aynı müzede araştırmacı olarak çalışıyor ve MarylanCollege of Art’ta ders veriyor. Carpet and History adlı bir eseri  de bulunmaktadır.

Jean-Marc Castera (Fransa): İslami geometrik desenler konusunda uzman olan Catera, Fas’ta geometrik çini sanatı konusunda kapsamlı bir kitabı, “Arabesques: Decorative Art in Morocco” adıyla yayınlandı. Bunun dışında güncel mimari projelerde danışman olarak görev alıyor.

Goossen Karssenberg (Hollanda): Hollanda’nın kuzeyinde bir adada matematik öğretmeni olarak görev yapan Karssenberg, Hollanda Bilimsel Araştırma Kurumu’nun verdiği destekle araştırmacı öğretmen olarak lise seviyesi öğrenciler için İslami geometrik desenler hakkında farklı çalıştaylar ve materyaller geliştirerek, İslami mozaik ile ilgili hem öğrencilere hem de matematikçilere ders veriyor. Hollanda Leiden Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü’nde de mozaik workshopları düzenliyor.

Emil Makovicky (Danimarka):Danimarkalı jeoloji profesörü Emil Makovicky, İslami geometrik desenler ile minerallerin iç yapıları ve şekilleri arasında kurduğu bağlantıdan yola çıkarak yaptığı araştırmalarla ödüller alan bir mineralogist. Son dönemlerde İstanbul, Konya ve Sivas’ta bulunan geometrik desenleri yerinde incelemiş ve analiz etmiş olan Makovicky, İslami geometrik desenler konusunda oldukça önemli yayınlara da sahip. Hala Kopenhag Üniversitesi, Jeoloji ve Doğal Kaynaklar Yönetimi Bölümü’nde ders veriyor.

Hacali Necefoğlu (Azerbaycan): 1955 Azerbaycan doğumlu olan Necefoğlu, Azerbaycan Devlet Üniversitesi Kimya Fakültesi’ndeki lisans eğitiminin ardından, Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Anorganik ve Fizikokimya Enstitüsü’nde doktorasını tamamladı. Halen Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya bölümünde profesör olarak görev yapıyor. Aynı zamanda Kafkas Üniversitesi Kafkasya ve Orta Asya Araştırma Merkezi Müdürü de olan Necefoğlu’nun, kimyadaki kristal yapıların formları ve Türk-İslam mimarisinde uygulanmış olan geometrik formlar arasındaki ilişkisiyle ilgili akademik araştırmaları bulunuyor.

Elvire Wersche (Hollanda): En ilginç projesi olan, dünyanın 600 farklı yerinden topladığı kum çeşitleriyle, birçok farklı ülkede gerçekleştirdiği özel sunuma benzer bir sunumu çalıştayda gerçekleştirecek. Wersche son olarak Sarjah Emirliği’nde bulunan İslam Medeniyeti Müzesi’nde 240 saatlik bir çalışmayla rengarenk kumlardan 9×3,6m büyüklüğünde bir geometrik desen de oluşturdu.

Reza Sarhangi (İran): Amerika Towson Üniversitesi matematik bölümünde profesör olarak görev yapıyor. İran’da yaşadığı sırada cami mimarilerden etkilenen Sarhangi, İslam Mimarisinde Geometrik Desenleri araştırmaya başlıyor ve öğrencilere ders veriyor.

Rima al-Ajlouni (ABD): Texas Tech Üniversitesi Mimarlik Fakültesi’nde yardımcı doçent olan Rima al-Ajlouni, İslami geometrik desenler konusundaki çalışmalarına 1996 senesinden bu yana devam ediyor ve bu konuda seminerler veriyor. Ajlouni, geleneksel matematik ile güncel teoriler hakkında yaptığı araştırmalardan dolayı Mimari Araştırma Merkezleri Konsorsiyumu tarafından “2011-2012 Yeni Araştırmacı” ödülüne layık görüldü. Doktora tezini, kısmen tahrip olmuş tarihi geometrik tezyinatların gelişmiş bilgisayar teknikleriyle tekrar rekonstrüksiyonu konusunda bir araştırma yaparak tamamladı.

Selçuk Mülayim (Türkiye): Lisans eğitimini İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Arkeoloji Bölümü’nde tamamlamış olan ve Selçuklu Dönemi Geometrik Süslemeleri konusunda doktora tezi bulunan Prof. Dr. Selçuk Mülayim, halen Marmara Üni. Fen  Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü’nde öğretim üyesi ve bölüm başkanlığı görevinde bulunuyor. ‘Mimar Sinan’, ‘Ortaçağ Türk Sanatında Süsleme ve İkonografi’ gibi konularda özel çalışmaları mevcut.