Fatih Zeyrek Mahallesi’nde Çarşamba tarafına bakan yamaçlarda kiliseden camiye dönüştürülen Eski İmaret Camii karşımıza çıkar.
Caminin, Hacı Hasan Cami Çeşmesi’ne bakan cephesi…
Caminin, Hacı Hasan Camisine bakan cephesi…
Yapı ilk kez Aleksios Komnena’nın annesi Anna Komnena tarafından yaptırılmış. 1081 ila 1087 yıllarını işaret eden Aleksios Komnena dönemi kilisesi Hz. İsa’ya adanmış ve Pantepoptes (her şeyi gören İsa) ismini almış. Yapı aslında bir manastırın ibadet yeri olarak inşa edilmiş fakat manastır günümüze ulaşamamış. Latin işgali sırasında kutsal eşyalar 1222’de Venedik Benedikten Manastırı’na gönderilmiş. 14. yüzyılda eklenen dış narteks ile kilise genişletilmiş.
1905 yılında çekilen fotoğrafta minare görülebiliyor.
byzantium1200 sitesinde yer alan canlandırma
1981 yılı
Arazinin eğimli olması sebebiyle binanın oturduğu alana bir sarnıç inşa edilmiş ve üzerine kilise yapılmış. Eski eser encümen dosyasında bu sarnıcın 19 metreye 81 metre büyüklükte olduğu ve 14 sütün bulunduğu belirtiliyor.
Taş ve tuğladan inşa edilen yapı “Kapalı Yunan Haçı” planında inşa edilmiş.
Kilise, cami oluyor
Fethin ilk döneminde manastır imaret, zaviye ve medrese olarak kullanılmış. Günümüze ulaşamayan manastır binasının önünde bulunan kilise ise camiye çevrilmiş.
Minberini 1739’da Şeyhülislam İshak Efendizade yaptırmış.
1950’li yıllarda yıkılan minaresi tekrar yaptırılmamış.
Cami,1918 yangınında büyük hasar görmüş. 1954 – 55 yıllarında Vakıflar İdaresi tarafından onarılmış. 1970’li yıllarda ise Mimar Fikret Çuhadaroğlu’nun sorumluluğunda bir restorasyon çalışması yapılmış.
