Kumrulu Mescit

Fatih Kocadede Mahallesindedir. Camiye ait kitabede şunlar yazar;

İlk Fatih Camii’nin Mimarı olan Sinânüddin Yusuf (Atik Sinan yada Azatlı Sinan) tarafından 15. yÜzyılda kendi adına yaptırılmıştır. 

Mescidin köşesindeki çeşmenin ayna taşında bir çift kabartma kumru bulunduğundan “Kumrultı Mescid” ismiyle meşhur olmuştur. Duvarları kagir; çatısı, son cemaat yeri ve minberi ahşap İken 1963-64 yılında aslından farklı biçimde yeniden yapılmıştır.

Atik Sinan’ın türbesi caminin haziresindedir. Mezar taşını okuyan Murat Belge kitabında Atik Sinan hakkında şu bilgileri vermiş;

“Mezar taşından, 1471’de idam edildiğini öğreniriz (“şehit edilerek” denmiştir). Ancak bundan da önce, ünlü bir hikâye vardır. Fatih camiyi beğenmez ve Sinan’a kızar, ellerini kestirir. Evliya Çelebi bu hikâyeyi Osmanlı adaletini anlatmak üzere aktarır. Kadı, Fatih’i haksız bulmuştur. Sinan üstüne varsa, Fatih’e kısas yapılıp ellerinin kesilmesi kararını verecektir. Ama Sinan üstelemez ve ömür boyu maaş bağlanır, tazminat olarak. Ayrıca, Fatih Mehmet de kadının bu yargısını takdir eder.

Fatih ile mimarı arasında sorun çıktığı ortada en azından idam kesin. Ama sorunun ne olduğu belli değil. Yaygın söylenti, cami için Fatih’in verdiği sütunları Atik Sinan’ın keserek kısaltması. Niçin kestiği sorulunca Sinan, “kubbe bu kadar yüksek sütunlara oturtulursa depreme dayanamazdı,” yollu bir cevap veriyor. “El kesme” cezasının gerekçesi de bu (oysa mühendislik açısından doğru bir cevap olabilir). Ama cami yapılırken en başta sütunların dikilmesi gerekir. Bu durumda, kesilip kesilmediği o zaman anlaşılırdı.

Bir ikinci neden, cami tamamlandığında, Fatih’in Ayasofya’nın aşılamadığını görerek gazaba gelmesi olabilir. Eldeki çeşitli ipuçları böyle bir hayal kırıklığının gerçekten yaşandığını akla getiriyor. Bu duygu Azatlı Sinan’ın birtakım yolsuzluklar yaptığı şüphesiyle birleşmişse, ceza da daha anlaşılır olabilir. Sinan’ın camiye başlarken kendine bir vakıf kurduğunu biliyoruz.

Gerekçe her ne idiyse, görülüyor ki bu durumda tarihi gerçeklik, efsanede anlatılan, imparatorun gazabına uğrayan mimar motifine uyuyor.”

Kumrulu Mescit’i harita üzerinde görmek için tıklayın.